Fethiye ilçesinin en büyük mahallesi Karaçulha, ilçe merkezine 5 km mesafedir. Önceleri Fethiye ve Karaçulha arasında yerleşim yeri bulunmazken bugün yerleşim durumuna bakarak sınırları belirlemek mümkün değildir. Karaçulha’nın doğusunda Yakacık, kuzeyinde Eldirek, batısında Çamköy, güneyinde Fethiye ve Mendos dağı vardır. Karaçulha, zirvesine yağan kara bakılarak hava tahmini yapılan Mendos dağının kuzeyinde 25 km2 lik bir alan üzerine yayılmıştır. Çalıca, Cumhuriyet ve Boğalar olmak üzere üç mahallesi vardır. Esenköy, Eldirek ve 75 km. uzaklıkta Antalya yolu üzerinde bulunan Yayla Karaçulha, beldenin mücavir alanıdır. Nüfusu onbine ulaşan Karaçulha hızla gelişmektedir.
Karaçulha’ya 1400’lü yıllarda yerleşilmeye başlandığı bilinmektedir. Karaçulha Gökben ve Dont ile birlikte Fethiye’den sonra en eski yerleşim yerlerinden birisidir. İlk yerleşim yerleri dağ etekleri olan şimdiki beldenin üst kısımlarıdır. Buraya yerleşenlerin de, Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında diğer beyliklerle işbirliği yapmak ve kaynaşmak amacıyla Anadolu’nun her tarafına gönderilen Kayı boyundan aileler olduğu söylenmektedir. 13. asrın ortalarında büyük bir aile (o zaman ki adıyla Meğri), bu bölgeye gelir ve Taşyaka mahallesine yerleşir. Daha sonra çobanlık yapan aile bölünür ve bir kısmı Gökben civarına, bir kısmı Esenköy civarına göç ederken, bir kısmı da Karaçulha’ya gelir. Ahmetpaşa duvarının etrafına yerleşen bu aileler, daha sonra Avdan mevkiine, 18. yüzyılda da bugünkü Osman Efendi camiinin etrafına yerleşirler.
Bir başka anlatıma göre de; Menteşe Beyliğine bağlı olan Meğri, merkeze uzak olduğu için buraya baş kadılık verilir. Menteşe Beyliği Osmanlı Devletine katılınca çevrede küçük küçük yerleşim yerleri kurulmaya başlar. Baş kadılığa bağlı Karakeçili boyunun Yörük kabilesinin bir yiğidi haksızlığa uğrayarak kadı tarafından öldürülür. Dul kalan eşi de, oradan ayrılarak çocuklarını ve hayvanlarını alarak uzak sakin bir yer aramaya başlar. Sonunda Meğri’nin 8 km. kuzeyinde bulunan bugünkü Kösebükü yokuşunun olduğu yere gelir. Burada hayvancılık yapan kadın, keçi kılından karaçul dokumaya başlar. Zamanla, çevre bölgelerden de karaçul almak için Karaçulha’ya gelmeye başlanır. Buraya gelip gidenler, karaçulhacıya gidiyoruz, karaçulhadan geliyoruz derler. Daha sonra da bu bölge Karaçulha olarak anılmaya başlanır.
Ailelerin artmasıyla köy olan Karaçulha, Çamköy, Kınık, Yayla Boğalar ve Eldirek sınırlarını da kapsamıştır. Köy olmasıyla birlikte Teke yöresinden, Dalaman’dan ve Muğla yöresinden birçok aile buraya göç etmiştir. Böylece Karaçulha büyümeye devam etmiştir. Zamanla nüfusun artması ve çevrenin geniş olması nedeniyle, Kınık, Yayla Boğalar, Eldirek ve Çamköy Karaçulha’dan ayrılmıştır. 24 Mayıs 1970 yılından itibaren Karaçulha, yapılan halk oylaması sonucunda belediye olmuştur. Karaçulha’nın ilk belediye başkanı, o dönemde memur olan Mustafa Severoğlu’dur. Mustafa Severoğlu’nun istifasıyla boşalan belediye başkanlığına Kadir Özdemir gelmiştir. Daha sonra; Mehmet Kocatepe, 12 Eylül’den sonra görevlendirilen Ali Aldan, yeniden seçilen Mehmet Kocatepe, Mustafa Kiremitli, Yusuf Çaylı, tekrar seçilen Mustafa Kiremitli ve Turhan Kovancı ve Yusuf Çaylı belediye başkanlığı yapmıştır.
2012 yılı Aralık ayında çıkan Büyükşehir Belediyeleri Kanununda değişiklik yapan kanun ile Muğla büyükşehir olmuş ve bu kanuna göre Karaçulha mahalleye dönüştürülerek Fethiye’nin mahalleleri arasındaki yerini almıştır. Mustafa Gizli seçilen ilk mahalle muhtarı olmuştur.
(www.mesutkoc.com sitesinden alınmıştır.)
